ICD-11’de bağımsız bir tanı kategorisi olarak yer alan Oyun Oynama Bozukluğu, en az 12 ay boyunca bilgisayar veya internet oyunlarını kontrol edememe, oyunlara öncelik verme ve olumsuz sonuçlara rağmen devam ettirme ile karakterize bir bozukluktur.
Şikayetler:
- Günlük yaşam aktiviteleri ve ilgi alanlarının yerini oyunların alması
- Oyun davranışı üzerinde kontrol kaybı
- Olumsuz sonuçlara rağmen oyun oynamaya devam etme
- Eğitim, iş veya aile yaşamında bozulma
Bulguları: İnternet oyunlarıyla aşırı uğraşır. Kişi bir önceki oyun eylemini düşünür ya da bir sonraki oyunu oynamayı bekler; internet oyunu oynama günlük yaşamdaki en belirgin davranış haline gelir.
- İnternetten uzaklaştırıldığında huzursuzluk, endişe veya üzüntü ile tanımlanabilen belirtilerin ortaya çıkması,
- Tolerans gelişimi; internet oyunlarına katılmak için ayrılan süreyi git gide arttırma ihtiyacı,
- İnternet oyunlarına katılımı kontrol altına alabilmek için yapılan başarısız girişimler,
- İnternet oyunları haricinde önceden ilgi duyulan hobi ve eğlenceli aktivitelere ilgi kaybı,
- İnternet oyunları için harcadığı süre ile ilgili olarak aile üyeleri, terapist ya da diğer kişilere yalan söylenme,
- İnternet oyunlarını olumsuz duygulardan kaçmak ya da rahatlamak için kullanmak (örneğin çaresizlik hissi, suçluluk, kaygı),
- Önemli bir ilişki, iş veya eğitim ya da kariyer olanağını internet oyunlarına katılabilmek için tehlikeye atma ya da kaybetme mevcut olabilir.
Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır?:
- Çocuk, ergen ve yetişkin psikiyatristleri tarafından yapılan klinik değerlendirmeler ve görüşmeler önemlidir.
- Gerektiğinde nöropsikolojik testler ve aileden alınan bilgiler tanıyı destekler. Çocuk ergen psikiyatristleri ve yetişkin psikiyatristler tarafından klinik değerlendirmeler, görüşme ve çeşitli testleri kullanılarak tanı koyulur.
Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır?:
Tedavide öncellikle bağımlı kişinin düşüncelerini organize etmesini öğrenmesi, sonra da oyun oynamasını tetikleyen noktaları belirlemesi sağlanmalıdır. Problemi konusunda bilinçli olması için psikoeğitim, kişinin uzak kalıp kalamadığının tespiti için çizelge oluşturması, çevirim içi oyun oynama konusunda zorlayan durumların saptanması, oyunların bilgisayar ve telefondan silinmesi, gibi benzeri bilişsel ve davranışsal terapi teknikleri kullanılır. Gerekir ise yoksunluk sürecinde ortaya çıkan bulgular için ilaç tedavisi söz konusu olur. Tedavide uzun süreli, belli aralıklarla, planlanmış takip önemlidir. Tedavide kalmasına ve iyilik halinin devamına katkıda bulunur.
Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?:
- Oyun arkadaşlarıyla ilişkilerin yeniden düzenlenmesi
- Spor, sanat ve sosyal aktivitelerin artırılması
- Zaman yönetimi becerilerinin geliştirilmesi
- Nüks riskini azaltacak destekleyici sosyal çevre oluşturulması