Mantar Zehirlenmeleri
Türkiye genelinde yağışların artması nedeniyle doğada yetişen mantarların üremesinde ve yurt genelinde tüketiminin artmasına bağlı zehirlenme vakalarında geçmiş yıllara nazaran artış gözlenmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM)’ne yapılan mantar zehirlenme başvuruları geçen yılın mayıs ayına göre %83 artış göstermiştir ve toplam 943 vaka başvurusu olmuştur. Özellikle Ankara, Budur, Eskişehir, Kütahya, Sinop, Tokat, Uşak illerinin başta olmak üzere neredeyse tüm illerimizde toplama mantar vakaları ile karşılaşılmıştır.
Mantar zehirlenmeleri, özellikle yağışların bol olduğu mevsimlerde görülmektedir. Doğal ortamlarda yetişen ve yapısında zehir bulunan mantarların taze, kurutulmuş veya konserve şeklinde çiğ veya pişirilmiş olarak yenmesi neticesinde ölümle sonuçlanabilen ciddi zehirlenmeler görülebilmektedir. Ülkemizde doğal ortamlarda zehirli mantarların yetiştiği ve halkımızın da bu mantarlara çokça rağbet ettiği bilinmektedir.
Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre mantarın yenmesini takiben 2 ile 6 saat içinde ortaya çıkabilmektedir.
Mantarlarda bulunan zehrin özelliğine göre ortaya çıkan belirtiler çeşitlilik gösterebilmektedir. Mantarın yenmesini takiben 2 saat içinde sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu, bulantı, kusma, terleme; bazı türlerin yenmesinden 6 saat sonra ise bulantı, kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer-böbrek fonksiyon bozuklukları ve ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri görülebilmektedir.
Vatandaşlarımızın doğada yetişen mantarların ölümcül sonuçlar doğurabileceğini bilmeleri ve kesinlikle tüketmemeleri ancak tüketilmesi sonucunda bu belirtilerin görülmesi hâlinde mantarı tüketen kişilerin derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.
Ulusal Zehir Danışma merkezi zehirlenme konusunda 7/24 kesintisiz hizmet sunmaktadır, ihtiyaç halinde bilgi almak isteyen vatandaşlar 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi’ni arayabilirler.
Mantar Zehirlenmelerinden Korunma
Doğal alanlarda yetişen mantarlar yerine bandrollü kültür mantarları tercih edilmelidir. Kültür mantarları bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesi söz konusu değildir. Ancak, bu mantarların yetiştiği ortam itibariyle, bazı mikroorganizmalar mantarların üzerinde bulunabilir. Bu mikroorganizmayla bulaşmış mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikâyetlerinin gelişebileceği de unutulmamalıdır. Ayrıca mantar alırken ambalajlı olan mantarlar tercih edilmeli ve ambalajında tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup olmadığına da dikkat edilmelidir.