26-27 Nisan 2025 Olası İstanbul Deprem Tatbikatı: Halk Sağlığı SAHA’da…

Sağlık Bakanlığı tarafından 26-27 Nisan 2025 tarihlerinde İstanbul’da, 9. ve 10. alanlarda (Kartal, Maltepe, Sancaktepe, Çekmeköy, Sultanbeyli, Pendik, Tuzla, Adalar-Heybeliada ve Büyükada) “Olası İstanbul Depremi Sağlık Afet Eylem Planı” çerçevesinde büyük çaplı bir deprem tatbikatı gerçekleştirildi.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü merkez teşkilatı ve 10 destek ilimizden halk sağlığı hizmetleri kapsamında toplam 127 kişi katılım sağladı. Tatbikata katılan iller: Ankara, Afyonkarahisar, Burdur, Çankırı, Isparta, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Sinop, Yozgat ve İstanbul oldu.

Tatbikat kapsamında destek illerden gelen ekipler, depremde hizmet verebileceği öngörülen Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ve İlçe Sağlık Müdürlüklerinde görevlendirildi. Toplam 10 ASM’ye ve 8 ilçeye destek verildi. Her ASM'ye bir aile hekimi ve bir aile sağlığı çalışanı (ASÇ) yönlendirilirken, her ilçe sağlık müdürlüğüne ve toplum sağlığı merkezine çeşitli unvanlarda sağlık personeli görevlendirildi.

Ayrıca, 1 aşı aracı, 1 mobil laboratuvar ve 1 Halk Sağlığı Acil Müdahale Ekibi de sahada aktif görev yaptı. 

“Olası İstanbul Depremi Sağlık Afet Eylem Planı”nda depremin sıfırıncı saatinden itibaren aile hekimi ve aile sağlığı çalışanın depremde aktif olarak hastaya müdahale etmesi kurgulandı ve bu tatbikatta uygulamaya alındı. Deprem sırasında vatandaşın erken dönemde hastanelere ulaşamayacağı ön görülerek, bulundukları yerde sağlık hizmeti almaları için; İstanbul ilinin 39 ilçesindeki depremde hizmet vermesi öngörülen ASM’lerdeki Aile Hekimliği Birimleri (aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı) ile önceden belirlenen İstanbul destek illerin ASM’lerindeki Aile Hekimliği Birimleri, aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı düzeyinde eşleştirildi. ASM’lerden sevki gereken hastalar için ise ilk kez kullanılan dijital telsizlerle 112 Acil Çağrı Merkezi ile iletişim kurmaları ve vakaları ambulansla sevk etmeleri sağlandı. 

Tatbikat sırasında; toplam 234 enjeksiyon uygulandı. 200 Aile Hekimliği Vaka kartı enjeksiyonu; aile hekimlerine toplam 1030 vaka örneği gönderildi. Bu vaka örnekleri; travma başta olmak üzere depremde ilk 36 saatte birinci basamakta karşılaşılacak tüm durumları içermekteydi. Aile hekimlerinin aile sağlığı çalışanları ile birlikte her vaka için tanı, tedavi, sevk, ex vakalarının yönetimi başta olmak üzere yaptıkları tüm işlemleri kayıt altına almaları istendi. Vakalardan ihtiyaç duyduklarını 112 ambulansları ile sevk edebilmeleri için, her ASM’ye dijital telsiz kuruldu ve öncesinde telsiz kullanımı ile ilgili eğitim almaları sağlandı. İlçe Sağlık Müdürlükleri ve Toplum Sağlığı Merkezine, toplu yaşam alanı ve ilçelerin değerlendirilmesi, çevre sağlığı, su sanitasyonu, aşı lojistik ve dağıtım çalışmaları vb birçok konuyu içeren muayene ve tedavi dışındaki diğer halk sağlığı hizmetleri ile ilgili domino etkili 34 Halk Sağlığı enjeksiyonu gönderildi. Ayrıca çevre sağlığı ekipleri tarafından, İstanbul ilinde rutinde kullanılan ve afet döneminde de su temin edilebilecek belirlenmiş noktalardan su numuneleri alınıp mobil laboratuvarımızda gerçek analizlerinin yapılması ve sonuçlandırılması sağlandı. Sürecin sahada takipçisi olan değerlendirici, kolaylaştırıcı ve gözlemciler için de ayrı ayrı değerlendirme formları oluşturulup her görevlinin formları doldurup dijital ortamda Tatbikat Yönetim merkezine ulaştırması sağlandı.

Tatbikat öncesinde uzun bir hazırlık sürecinin ardından destek illerle birlikte İstanbul’daki sağlık kuruluşlarına saha ziyaretleri gerçekleştirildi, destek illerle ve merkez teşkilatla yüz yüze ve çevrim içi çok sayıda toplantı yapıldı.

26 Nisan 2025 saat 10:00’da başlayan tatbikat, 27 Nisan 2025 saat 14.00 itibarıyla sahada gerçekleştirilen halk sağlığı hizmetleri ile çalışmalar tamamlandı. Tatbikat sonrasında Halk Sağlığı Genel Müdürümüz Doç. Dr. Muhammed Emin Demirkol’un katılımı ile tatbikat süreçleri değerlendirildi ve katkı sağlayan tüm ekiplere teşekkür edilerek illerine uğurlandı.

“Olası İstanbul Depremi Sağlık Afet Eylem Planı” kapsamında, depremlerde sunulması planlanan aile hekimliği ve halk sağlığı hizmetlerinin test edilmesi amacıyla katılım sağladığımız bu tatbikat, ülkemizde afetlerde sunulan koruyucu, tedavi ve rehabilite edici birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkinliğinin artırılması açısından önemli bir adım oldu.