Uzaktan Sağlık Hizmeti Sunumu - Sağlık Çalışanlarına Yönelik

Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Uzaktan Sağlık Hizmeti Kılavuzu için tıklayınız.

1. Uzaktan sağlık hizmeti sunumu için kullanılan Dr. e-Nabız nedir? Neyi amaçlamaktadır?

• e-Nabız Sistemi, Sağlık Bakanlığı'na ait görüntülü görüşme (Tele Sağlık) sistemidir. Sistem üzerinde hastalar ve sağlık çalışanları çevrimiçi (online) olarak görüşme yapabilirler.
• e-Nabız Sistemi, adını Sağlık Bakanlığının e-Nabız (https://enabiz.gov.tr) olarak isimlendirdiği kişisel sağlık sisteminden almaktadır.
• Uzaktan sağlık hizmeti ile hastalığı olan bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini ve hastalıklarının öz yönetimini kolaylaştırmak ve sağlık kuruluşlarındaki fiziksel başvuru yoğunluğunu azaltmak amaçlanmaktadır.

2. Uzaktan sağlık hizmeti için nasıl randevu alınır?

• e-Nabız Sistemi üzerinden hastanın sağlık çalışanı ile görüntülü görüşme yapabilmesi için Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden “Görüntülü Muayene” randevusu alması gerekmektedir. Alınan randevu sonrasında hasta, randevu saatinden 1 saat önce cep telefonuna SMS olarak gelen link (bağlantı) sayesinde randevu alınan sağlık kuruluşuna gitmeden sağlık çalışanı ile internet üzerinden akıllı cep telefonu, tablet veya bilgisayar aracılığıyla görüşme gerçekleştirebilmektedir. Randevudan 1 saat önce gelen SMS içeriğinde randevu saati ve görüntülü görüşme için https://dr.enabiz.gov.tr/ adresi ile başlayan bir link (bağlantı) yer almaktadır.

3. Uzaktan sağlık hizmetine nasıl giriş yapılır?

• e-Nabız Sistemi’ne “Randevu No” veya “e-Devlet Kullanıcısı” ile giriş yapılmaktadır.
• “Randevu No” ile giriş için hastaya randevu saatinden 1 saat önce gelen SMS içeriğindeki linke tıklanır. Açılan sayfada hastanın randevu numarası alanı otomatik olarak ekrana düşer. Hasta “T.C. No Giriniz” alanına sadece T.C. kimlik numarasını yazarak giriş butonuna tıkladığında sisteme giriş yapabilir.
• “e-Devlet Kullanıcısı” ile giriş için ise dr.enabiz.gov.tr adresindeki “e-Devlet ile Giriş Yap” butonuna tıklanır. Açılan sayfada sol taraftaki menüden e-Devlet simgesine, ardından da “e-Devlet Girişi için Tıklayınız” butonuna tıklanır. Son olarak açılan sayfada hasta e-Devlet kullanıcı bilgilerini girerek sisteme giriş yapmış olur.

4. Uzaktan sağlık hizmetinde sağlık çalışanı ile görüşme nasıl yapılır?

• e-Nabız Sistemi’ne giriş yapılmasının ardından hasta ve sağlık çalışanının görüşme yapabilmesi mümkün hale gelmektedir. Bu kısımda hastanın “Randevu No” veya “e-Devlet Kullanıcısı” ile giriş yapmasına göre iki farklı senaryo meydana gelmektedir.
• Hasta, sisteme “Randevu No” ile giriş yapmış ise doğrudan görüntülü görüşme kısmına girebilmektedir.
• Hasta “e-Devlet Kullanıcısı” ile giriş yapmış ise hastanın tüm geçmiş ve gelecek randevularını görebileceği ekran açılacaktır. “Bugünkü Randevularım” ekranında hasta “Görüşmeye Katıl” butonuna tıklayarak sağlık çalışanı ile görüşmeye katılabilir.
• Hem “Randevu No“ hem de “e-Devlet Kullanıcısı“ ile görüşmeye giriş yaptıktan sonra ilk olarak hastanın karşısına mikrofon ve kamera seçeneklerinin gösterildiği ekran çıkacaktır. Hasta, ekranın alt kısmında bulunan “Katıl” butonu ile görüşmeye giriş yapabilir.

5. Görüşme öncesi yapılması planlanan hazırlıklar nelerdir?

• Hastanın randevu öncesi hastalığına özel hazırlıkları ve “boy, kilo, kan şekeri, tansiyon” gibi hastalığına özel takipleri yapmış olması ve bu takiplerine dair kayıtlarını görüşme sırasında yanında bulundurması istenir.
• Sağlık çalışanının da görüşme öncesinde gerekli ön hazırlıklar yapması süreci kolaylaştıracaktır. Hastalık Yönetim Platformundan, bireyin e-Nabız ve/veya diğer sağlık kayıtlarından önceki anamnez, laboratuvar tetkikleri, ölçüm ve değerlendirme sonuçlarını ve tedavi hedeflerini (kan basıncı, lipid, kan şekeri düzeyi, ağırlık vb.) inceleyebilir.
• Her bir hastalık için ilgili izlem kılavuzuna uygun olarak yapılması gereken tetkik ve değerlendirmeler belirlenmelidir.

6. Hasta mahremiyeti ve kişisel verilerin gizliliği amacıyla alınan gerekli önlemler nelerdir?

Uzaktan sağlık hizmeti sunumu esnasında 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uygun olarak değerlendirme ve takip işlemlerinin yapılması gerekmekte olup görüşmelerde hasta mahremiyetinin ve veri gizliliğinin korunması amacıyla gerekli önlemler alınmalıdır;

• Sisteme T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen portaldan bağlanılmalı, güvenliği daha önce test edilip onaylanmamış olan farklı kanallar kullanılmamalıdır.
• Görüşme esnasındaki görüntüler, veri ve belgeler hasta dışında kimseyle paylaşılmamalıdır.
• Hasta tarafında da uygun bir görüşme ortamı sağlanmalı ve görüşme esnasında hastanın mümkünse tek başına olması istenmelidir.
• Hasta ve/veya yakınları görüşmenin kayıt altına alınmaması ve farklı ortamlarda (sosyal medya vb.) paylaşıl- maması gerektiği konusunda bilgilendirilerek uyarılmalıdır.

7. Görüşme öncesi hastanın onayı alınır mı?

• Görüşmelerin öncesinde randevu alındıktan sonra ve/veya görüşme başlatılmadan önce sistem tarafından elektronik ortamda hastanın onamı alınır.

8. Sağlık çalışanı tarafından görüntülü görüşme hangi durumlarda erken sonlandırılır?

• Hastada acil müdahale gerektiren bir durum tespit edilmesi
• Hastanın kimlik doğrulamasının yapılamaması
• Görüntülü görüşme esnasında gerekli olan değerlendirme ortamının bulunmaması durumlarında görüntülü görüşme sağlık çalışanı tarafından planlanandan önce sonlandırılır.

9. Teknik aksaklıklar nedeniyle görüşme erken sonlanırsa neler yapılmalıdır?

• Sağlık çalışanı ve/veya hastanın kullanmakta olduğu bilişim sistemlerinden kaynaklı görüntü, ses aktarılamaması, internet bağlantısının kopması gibi teknik aksaklıklar nedeniyle görüşme planlanandan önce sonlanabilir. Bu durumda; sağlık çalışanı 5-10 dakika süreyle hastanın yeniden sisteme bağlanmasını beklemeli ve hasta eğer bu süre içinde tekrar bağlanmazsa sıradaki hastalar ile görüşmeye devam etmelidir.
• Teknik aksaklıklar nedeniyle görüşmenin erken sonlandığı durumda sağlık çalışanı, çalışma şartları ve randevu durumuna uygun olarak hastanın ne yapması gerektiğini, görüşmenin başlangıcında hastaya anlatmalıdır.

Önemli not: Görüşme planlanandan önce sonlandığı takdirde bu durum ve gerekçesi kayıt altına alınmalıdır.

10. Tedavi planlamasında genel prensipler nelerdir?

• Hastanın anamnez, fizik muayene ve laboratuvar sonuçları değerlendirildikten sonra ilgili kılavuz önerilerine uygun olarak ve hasta ile tedavi planı oluşturulur.
• Hastaya, hastalığı için ilgili kılavuzlara uygun şekilde ilaç reçete edilir. Hastaya ilaçlarının dozları ve nasıl kullanılacağı anlatılır.
• Hastaya, ilgili erişkin bağışıklama programı ve ilgili hastalık kılavuzuna uygun şekilde aşı olması önerilir.
• Hastanın hastalığını nasıl takip edeceği anlatılır.
• Hastaya yaşam tarzı ve davranış değişikliği önerilerinde bulunulur.
• Hastayı bilgilendirirken broşürlerden faydalanabilir ve ilgili videolara yönlendirebilirsiniz.
• Hastadan yapması/yaptırması gereken ölçümleri, tetkikleri, uygulaması gereken tedavileri, yaşam tarzı değişikliklerini ve varsa yaptırması gereken uzman doktor değerlendirmelerini/muayenelerini mümkünse not alması; kaydetmesi istenir. Alternatif olarak bu bilgileri e-Nabız’da görebileceği de hastaya hatırlatılır.
• Hastanın tedavisi ve takibine dair yapılmış olan planlamalar Hastalık Yönetim Platformu ekranına not edilir.

11. Hastanın sonraki görüşme ve randevuları nasıl planlanır?

• Hasta uyumu ve tetkik/fizik muayene ihtiyacına göre bir sonraki görüşmenin yüz yüze veya uzaktan sağlık hizmeti sunumu ile olup olmayacağına karar verilerek kontrol tarihi belirlenir. Bir sonraki kontrolün uzaktan sağlık hizmeti sunumu ile olmasına karar verilirse:
• Hastaya nasıl/ne zaman uzaktan sağlık hizmeti randevusu alacağı anlatılır.
• Gerekli ise diyetisyen, psikolog randevusu gibi ek görüşmeler hakkında bilgi verilir.
• Hastaya -eğer varsa- sonraki kontrol öncesinde yaptırması gereken tetkikler ve/veya uzman doktor değerlendirmeleri anlatılır ve görüşme planlandığı şekilde tamamlanarak sonlandırılır.

12. Uzaktan sağlık hizmeti sunumunda dikkat edilmesi gereken ek hususlar nelerdir?

• Uzaktan sağlık hizmeti sunumu uygulamasında hastaların izlem ve değerlendirilmesi T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan rehberlere uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
• Uzaktan sağlık hizmeti sunumu öncesinde bu yöntem ile değerlendirilmesi ve takibinin uygun olmadığına kanaat getirilen hasta, programa dâhil edilmemeli ve yüz yüze değerlendirme/izlem planlaması yapılmalıdır.
• Uzaktan sağlık hizmeti sunumu uygulama adımları esnasında bu yöntem ile değerlendirilmesinin ve/veya takibinin uygun olmadığına kanaat getirilen hastalar, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ile ilgili bilgilendirildik ten sonra kendileriyle yüz yüze değerlendirme/takip planlaması yapılmalı ve ardından görüşme sonlandırılmalıdır.