Okul Çağı Çocukları İçin Sağlıklı Beslenme Önerileri

Okul dönemi, çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimleri için önemli bir dönemdir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, çocukların okul başarısını ve genel sağlıklarını destekler. Okul çağı çocuklarda beslenmede hedef yaşamın ileri dönemlerine temel teşkil edecek sağlıklı beslenme davranışlarını kazandırarak optimum büyüme, gelişmeyi sağlamak, öğrenme ve akademik başarılarının geliştirilmesi ve iyileştirilmesine destek sağlamaktır. Sağlıklı ve yeterli beslenme sağlanamadığında, bir yandan büyüme-gelişme aksarken; diğer yandan anemi, malnütrisyon, diş çürüğü, kabızlık, şişmanlık gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.  

Okul çağı çocuklarda önerilen besin gruplarına göre sağlıklı beslenme tabağında yer alan besin gruplarından her birinin günlük beslenmede önerilen miktarlarda alınması, gerekli olan enerjinin sağlanmasının yanında, çocukların gereksinim duydukları protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri de almalarını sağlamaktadır.

Bu dönemde en yaygın görülen olumsuz beslenme alışkanlıklarından biri öğün atlamadır. Türkiye’de ve dünyada çocuk ve adolesanların en sık atladıkları öğün, günün en önemli öğünü olarak kabul edilen kahvaltıdır. Okul çağındaki çocukların kahvaltı yapmadan güne başlamamaları gerekmektedir. Uzun süre aç kalındığında kahvaltı yapılmadığında kişi kendini güçsüz hisseder, başı döner ve yeterli enerji oluşmadığı için zihinsel faaliyetler, özellikle dikkat, çalışma ve öğrenme yeteneği azalır. Bu durum okulda başarıyı olumsuz etkileyebilir. Kahvaltı, beyin fonksiyonları için gerekli enerjiyi sağlayarak öğrenmeyi olumlu yönde destekler. Sağlıklı beslenme için üç öğün düzenli olarak tüketilmelidir.

• Çocuklar, yeterli ve dengeli beslenmek, besin çeşitliliğini artırmak için her öğünde farklı besin gruplarından tüketmelidir.

• Besinlerden günlük alınan enerji, protein, vitamin ve minerallerin vücutta en verimli şekilde kullanılabilmesi için beş besin grubundan gelen besinlerin öğünlere dengeli bir şekilde dağıtılması gerekmektedir.

• Yemekler birbirini izleyen günler itibariyle çeşitlilik göstermeli, sık tekrardan kaçınılmalıdır.

• Menülerde yer alacak besinler mevsiminde bulunanlardan tercih edilmelidir.

• Tam tahıl ürünlerinin tüketimi, B grubu vitaminler, E vitamini, özellikle demir, çinko, magnezyum ve fosfor olmak üzere birçok minerali yapılarında bulundururlar. Ayrıca posa sağlarlar.
• Öğün aralarında şeker, yağ ve enerji içeriği yüksek bisküvi, kek, cips gibi sağlıksız atıştırmalıkların yerine, vitamin-mineral içeriği yüksek sebze-meyve, süt, ayran, sandviç, yağlı tohumlar gibi sağlıklı seçeneklerin sunulması ve paketli hazır besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
• Ara öğünlerde atıştırmalık olarak havuç çubukları, armut, elma dilimleri gibi besin ögesi içeriği yüksek meyve ve sebzelerin tüketimi teşvik edilebilir.

• Çocuklar gün boyunca yeterli miktarda su içmelidir. Şekerli içecekler yerine su tercih edilmelidir. Her çocuğun kendisine ait su içme kabı olmalıdır.

• Kekler, şekerli bisküviler ve gazlı içeceklerden kaçının. Bunun yerine meyve, yoğurt veya kuruyemişler tüketilebilir. Yüksek tuz ve şeker içeren işlenmiş gıdaların yerine doğal ve taze ürünler tercih edilmelidir.

• Eklenmiş şeker tüketimini azaltmak için şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketimini azaltmak, çocukların sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmasına katkı sağlayacaktır.

• Şeker ile beraber şeker tadı veren tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların ilave edildiği yiyecek ve içeceklerin de sağlık üzerine olumsuz etkileri bilinmektedir. Bu nedenle, çocuk ve adolesanların tatlandırıcı ilave edilen yiyecek ve içeceklerden uzak durması sağlanmalıdır.

Kaynaklar;

https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Rehberler/Turkiye_Beslenme_Rehber_TUBER_2022_min.pdf

https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Kitaplar/Okul_Oncesi_ve_Okul_Cagi_Cocuklara_Yonelik_Beslenme_Onerileri_ve_Menu_Programlari.pdf

https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Rehberler/Toplu_Beslenme_Sistemleri_Kapak.pdf