Sağlık Koruma Bandı
SAĞLIK KORUMA BANDI
Sağlık Koruma bandı mesafesinin zorunlu olarak bırakıldığı kuruluşlar;
- Gayrisıhhi Müesseseler
- Organize Sanayi Bölgeleri
- Endüstri Bölgeleri
A)GAYRİSIHHİ MÜESSESELER
Gayrisıhhi Müesseselerde Sağlık Koruma Bandı Yasal Dayanak:
1- 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (Kabul Tarihi:1930)
Madde 273 «Birinci sınıf müesseseler ve atölyeler civarında ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince tasdik edilecek mesafe dahilide meskenler veya insanların ikametine mahsus sair mahallerin bulunması memnudur. »
2- İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik
Madde 16 (1) «Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgeleri ile bu bölgeler dışında kurulacak birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerin etrafında, sağlık koruma bandı konulması mecburîdir. Sağlık koruma bandı mülkiyet sınırları dışında belirlenemez ve bu alan içinde mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmez.»
3- Çevre ve Toplum Sağlığını Olumsuz Etkileyebilecek Gayri Sıhhi Müesseselerinin Etrafında Bırakılacak Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Belirlenmesi Hakkındaki Yönerge (Sağlık Bakanlığı, 2011 tarihli ve 6359 sayılı)
Gayrisıhhi Müesseseler Sınıflandırılması
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre GSM’ler üç sınıfa ayrılır:
- Birinci sınıf: Konutlardan ve insan ikametine mahsus diğer yerlerden mutlaka uzak bulundurulmaları gereken müesseseleri,
- İkinci sınıf: Konutlardan ve insan ikametine mahsus diğer yerlerden mutlaka uzak bulundurulmaları gerekmeyen, bununla birlikte müessesenin faaliyetinin gerektirdiği durumlarda izin verilmeden önce civarında ikamet edenlerin esenlik ve istirahati hususunda konumu, tesisatı ve vaziyeti itibarıyla bir zarar vermeyeceğine kanaat oluşması için inceleme yapılması gerekli müesseselerdir. İkinci sınıf gayrisıhhî müesseselerden yakıcı, parlayıcı, patlayıcı ve tehlikeli maddelerle çalışılan işlerle oksijen LPG dolum ve depoları, bunlara ait dağıtım merkezleri, perakende satış yerleri, akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış doğalgaz istasyonları, atık işleme sanayi tesisleri ve benzeri yerlere müsaade verilmezden evvel civarında ikamet edenlerin sıhhat ve istirahatleri üzerine gerek tesisatları ve gerekse vaziyetleri itibarıyla bir zarar vermeyeceğine kanaat oluşturulması için yetkili idarelerce inceleme yapılması zorunludur. Bu müesseselerin etrafında yetkili idareler tarafından belirlenecek mesafede sağlık koruma bandı bırakılması mecburidir.
- Üçüncü sınıf - Konutların ve insan ikametine mahsus diğer yerlerin yanında açılabilmesi için sıhhî nezarete tabi tutulması yeterli olan müesseseleri.
Gayrisıhhi Müesseselerde Sağlık Koruma Bandı Mesafesinin Belirlenmesi
Gayrisıhhi müesseselerde sağlık koruma bandı mesafesinin belirlenmesi Yönetmeliğin 15. maddesinde belirtildiği üzere yetkili idarenin (vali, büyükşehir belediyesi, il belediyesi) oluşturacağı inceleme kurulları tarafından belirlenir. Bu kurulda görevlendirilen İl Sağlık Müdürlüğü, 2011 tarihinde Bakanlığımızca yayımlanan “Çevre ve Toplum Sağlığını Olumsuz Etkileyebilecek Gayrisıhhi Müesseselerinin Etrafında Bırakılacak Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Belirlenmesi Hakkındaki Yönergede” yer alan risk tablosuna göre sağlık koruma bandı mesafesi belirlenir.
B) ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Yasal Dayanak:
1. 4562 Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu (Kabul Tarihi: 12/4/2000):
Madde 4/4 OSB alanında Sağlık Bakanlığınca öngörülen sağlık koruma bandı bırakılır.
2. Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği (02.02.2019 Resmî Gazete Sayısı: 30674- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)
3. Organize Sanayi Bölgeleri Mülkiyet Sınırı İçine Bırakılacak Sağlık Koruma Bantları İçin Uygulanacak Esas ve Usullere Dair Protokolde Değişiklik Yapılmasına Dair Protokol (30.05.2025 tarihli Sağlık Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasındaki protokol)
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 9702 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik4562 Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde öngörülen esaslar ve kriterlere uygun olarak gerekli tedbirlerin alınması kaydıyla 50 metre sağlık koruma bandı bırakılır.
C)ENDÜSTRİ BÖLGELERİ
Endüstri Bölgeleri Yasal Dayanak:
1. 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu (Kabul Tarihi: 9/1/2002)
Madde 1/A- (Ek: 22/6/2004-5195/1 md.) f bendi «Sağlık koruma bandı: 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereği, endüstri bölgesi mülkiyet sınırları içinde bırakılması gereken yapılaşmaya kapalı alanı,»
2. Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği (06.08.2019 Resmî Gazete Sayısı: 30854 -Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)
MADDE 3 – (1) m bendi «Sağlık koruma bandı: 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereği, endüstri bölgesi sınırları içinde bırakılması gereken yapılaşmaya kapalı alanı,»
3. Endüstri Bölgeleri (EB) Mülkiyet Sınırları İçinde Bırakılacak Sağlık Koruma Bantları İçin Uygulanacak Esas ve Usullere Dair Protokol (09.02.2005 yılında Sağlık Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında imzalanan protokol)
Sağlık Koruma Bandı Mesafesinin Belirlenmesi Hakkında Yönerge
