3 Haziran Dünya Bisiklet Günü
2018 yılı Nisan ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 3 Haziran Dünya Bisiklet Günü olarak ilan edilmiştir. Bu kararda bisikletin, iki yüzyıldır kullanımda olduğu, benzersizliğini, uzun ömürlülüğünü, çok yönlülüğünü ayrıca basit, uygun fiyatlı, güvenilir, temiz ve çevreye uyumlu sürdürülebilir bir ulaşım aracı olduğu belirtildi.
Sürdürülebilir ulaşımın sembolü kabul edilen bisiklet her yaşa hitap edebilen ve iklim ve çevre üzerinde olumlu etkileri bulunan hem spor hem eğlence hem de ulaşım aracı olarak tercih edilebilmektedir.
Dünyada olduğu üzere ülkemizde de Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar (BOH) en önemli ölüm ve hastalık yükü nedenlerini ve yüksek sağlık maliyetlerini oluşturmaktadır. Risk faktörleri ortak olup sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizliğin sebep olduğu önemli BOH arasında obezite, diyabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, erkeklerde kolon ve kadınlarda meme kanserleri önemli yer tutmaktadır. Ülkemizde obezite, yapılan ulusal çalışmalarda (TBSA 2017 ve STEPS 2017) erişkinlerde %65 fazla kilo (%34) dahil olmak üzere bulunmuştur. İlkokul çocuklarında ise fazla kiloluluk dahil olmak üzere yaklaşık %25 (COSI TUR 2016), ortaokul çocuklarında %30 ve liselerde %20 olarak (Sağlıkla ilgili Fiziksel Uygunluk Karnesi 2017) bulunmuştur.
Yetişkinlerde fiziksel aktivite ile tüm nedenlere bağlı mortalite ve KVH mortalitesi arasındaki ilişki birçok çalışmada araştırılmıştır. Ekelund ve arkadaşları fiziksel aktivite seviyesi düşük olan kişilerle karşılaştırıldığında, fiziksel aktivite seviyesi yüksek olan kişilerin mortalite riskinin daha düşük olduğunu çalışmalarında göstermiştir.
20.000 İsveçli kişiyi içeren bir kohort çalışması, iş yerine giderken bisiklet sürmenin, araba veya otobüs kullanımıyla karşılaştırıldığında hipertansiyon gelişme riskini azalttığını göstermiştir.
Söz konusu hastalıklarla mücadele kapsamında 2010 yılından beri güncellenerek sağlıklı beslenmenin teşvik edilmesinin yanı sıra toplumda fiziksel aktivitenin arttırılması çalışmalarını kapsayan “Sağlıklı Beslenme ve Hareketli hayat Programı Erişkin ve Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi ve Fiziksel Aktivite Eylem Planı 2019-2023” uygulanmaktadır.
Ayrıca 11. Kalkınma Planı ve Bakanlığımız Stratejik Planı 2019-2023 içerisinde bu hususta hedef ve eylemler belirlenmiştir.
Bu hedef ve eylemler kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bisiklet Yolları Yönetmeliğine göre bisiklet yolu yapan belediyeler başta olmak üzere okullar, üniversiteler, kamu kurum kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları (STK), tarafımızca yürütülen Sağlığı Geliştiren Belediye (SAGEB), Beslenme Dostu ve Fiziksel Aktiviteyi Destekleyen İşyeri (BDFADİ) gibi farklı programlar ile teşvik edilmektedir.
Toplumun her kesimine fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırılarak sağlıklarının korunması ve gelecekte sağlık sistemimiz üzerinde oluşabilecek potansiyel yükün azaltılması sağlanabilir.
Bisiklete binmek vücudumuzun oksijeni kullanma kapasitesini arttıran, büyük kas gruplarının dinamik ve ritmik olarak çalıştığı egzersiz grubu olan Dayanıklılık (Aerobik) Egzersizleri’ne en güzel örneklerden biridir. Örneğin 9 -12 km/saat hızında bisiklete binerek orta şiddette aktivite yapılabilmektedir. İşe ve/ veya okula araba yerine bisikletle gidip gelerek sağlığı desteklemek, çevreyi korumak, ülke ve aile ekonomisine katkı sağlamak mümkündür.