Sıkça Sorulan Sorular
1- Belediyeler, İl Özel İdareleri veya bu kurumların müteahhitleri veya diğer kamu kurum-kuruluşları veya firmalar veya şahıslar tarafından herhangi bir su kaynağından (yüzey suları, sondaj suları vb. sular) tam analiz için (EK-1 a,b,c’ ye göre) numune getirilmiş ise fiyat kitapçığının 150.800 kod’lu tam analiz fiyatı olan 5625 TL sının tahsil edilmesi gerekmektedir. (Zira bu su izleme kapsamında olan bir su değildir.)
Sadece kimyasal analiz istenirse 150.801, pestisitler istenirse 150.802, PAH istenirse 150.803, Uçucu organik bileşikler istenirse 150.804, monomer bileşik analizi istenirse 150.805 ve sadece mikrobiyolojik analiz istenirse 150.806 kodlu fiyatlardan ücret tahsil edilmesi gerekmektedir.
2- Aynı su; Belediyeler veya İl Özel İdareleri tarafından kullanıma sunulmuş ve Çevre Sağlığı Birimince de izleme noktası olarak belirlenmiş ve bu noktaya ÇSBYS numarası verilmiş ise bu defa fiyat kitapçığının 150.814 Kod’lu 2010 TL.sı veya diğer sayfalarda yer alan ve talebe göre oluşturulmuş diğer paketlerin analiz ücretinin tahsil edilmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere, klavuzun “Sağlıklı ve Güvenli Okul Çevresi” başlıklı 3b maddesinde; okullarda kullanılan şebeke suyu okulun su deposuna uğramadan direk musluklara verilerek kullanımı sağlanıyor ise numune alınmasına gerek olmadığı, ancak okulun su deposuna giriyor veya su kuyusundan sağlanıyorsa yürürlükte olan Yönetmeliğe göre numune alınmasının zorunluluk olduğu belirtilmiş olmasına rağmen klavuzda analiz ücreti konusunda herhangi bir hususa yer verilmemiştir.
Bu itibarla, su sanitasyonu, okul sanitasyonu veya işbirliği protokolü çerçevesinde halk sağlığı laboratuvarlarına gelen numunelerin özel istek kapsamında değerlendirildiği ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesi çerçevesinde analiz ücreti tahsil edilmesi gerekmektedir.
Mülga THSK Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının “ Analiz Ücretleri” konulu 81 İl Valiliğine gönderdiği 11/03/2016 tarihli ve 64395869869-E.839 sayılı yazında;
1- Kamu kurum ve kuruluşlarınca talep edilen analizlerde;
a) Şebekeden sağlanan içme-kullanma sularından şebekenin kontrol ve denetim izlemi dışında alınan numunelerin analiz ücretleri talepte bulunan ilgili kişi, kamu kurumu veya kuruluşuna fatura edilmesi,
b) Şehir şebeke sistemine dâhil olmayan kamu kurum ve kuruluşlara ait içme-kullanma sularından alınan numunelere ait analiz ücretlerinin talepte bulunan ilgili kişi, kamu kurumu veya kuruluşuna fatura edilmesi,
2- Okul yönetimlerince talep edilen analizlerde;
a) Şehir şebekesinden sağlanan ve içme-kullanma suyu izleme noktası olarak seçilmiş okullardan rutin izleme dışında alınan numunelerin analiz ücretleri talep eden okul müdürlüğüne fatura edilmesi,
b) Şehir şebekesinden sağlanan ancak içme-kullanma suyu izleme noktası olarak seçilmemiş okullardan alınan numuneler ile farklı kaynaktan sağlanan içme ve kullanma suyundan alınan numunelerin analiz ücretleri talep eden okul müdürlüğüne fatura edilmesi,
3- Şikâyet neticesinde yapılan analizlerde;
a) İçme-kullanma sularında denetim ve kontrol izlemi dışında şikâyet nedeniyle alınan numunelere ait analiz ücretleri, analizinin uygunsuz çıkması halinde ilgilisine göre mahalli idareye veya kamu kurumu ve kuruluşuna fatura edilmesi,
b) Şikâyete konu içme-kullanma suyu analizinin uygun çıkması durumunda ise analiz ücretlerinin şikâyet eden kişi/kurum veya kuruluşa fatura edilmesi
Mülga THSK Döner Sermaye Yönetimi Daire Başkanlığının “Su Analizlerinin Faturalandırılması “ konulu 23/05/2016 tarihli ve 88701720/940- E.1116 sayılı yazısında;
1- İçme-Kullanma Suları için:
a) Numunenin Alındığı ve Analizin Yapıldığı İlin Aynı Olması Durumunda;
Analizi yapan laboratuvarın bağlı bulunduğu Halk Sağlığı Müdürlüğü, numunenin alındığı yere göre ya İl Özel İdaresine veya ilgili belediyeye faturayı kesecektir. Belediyeye kesilen fatura, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının yayınlamış olduğu usul ve esaslar doğrultusunda mahsuplaşma şeklinde tahsil edilecektir.
b) Numunenin Alındığı ve Analizin Yapıldığı İlin Farklı Olması Durumunda;
İl Özel İdarelerinin sorumluluk alanlarından alınan sular için analizi yapan laboratuvarın bağlı bulunduğu Halk Sağlığı Müdürlüğü, ilgili İl Özel İdaresine fatura keserek tahsilatını sağlayacaktır.
Belediyelerin sorumluluk alanlarından alınan sular için ise analizi yapan laboratuvarın bağlı bulunduğu Halk Sağlığı Müdürlüğü, numuneyi gönderen Halk Sağlığı Müdürlüğüne bir yazı ile analiz ücretini bildirecektir. Bu durumda numuneyi gönderen Halk Sağlığı Müdürlüğü söz konusu tutarı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının yayınlamış olduğu usul ve esaslar doğrultusunda mahsuplaşma şeklinde belediyeden tahsil edecek ve kaynak aktarımı ile analizi yapan Halk Sağlığı Müdürlüğüne ödemeyi gerçekleştirecektir.
2- Kaynak Suları, İçme Suları ve Doğal Mineralli Sular İçin:
Denetim izleme ve kontrol izlemesi için belirlenen program doğrultusunda, ilgili Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından numune alınarak analiz için laboratuvarlara gönderilen suların analiz ücretlerinin ödenmesi işletmecinin sorumluğunda olduğundan, analizi yapan Halk Sağlığı Müdürlüğü söz konusu ücreti ilgili firmaya fatura ederek tahsilini sağlayacaktır.
PGD kapsamında alınan numunelerde; analizi yapan Halk Sağlığı Müdürlüğü uygun çıkmayan suların analiz ücreti için doğrudan ilgili firmaya fatura kesecek ve tahsilatını sağlayacaktır. Analiz sonuçlarının uygun çıkması durumunda ise analizi yapan Halk Sağlığı Müdürlüğü, analiz masraflarını işletme gideri olarak kaydedecektir. Şahit numune analiz ücretleri de aynı esaslar çerçevesinde yürütülecektir.
22°C ve 37 °C’de koloni sayımı için Yönetmelikte “Bu değerler izin verilen maksimum değer olmayıp rehber değerdir.” ifadeleri yer aldığından bu parametreler yönünden PGD kapsamında alınan numunelerde numunenin uygunsuz çıkması durumunda firmaya fatura kesilmemelidir.
Salgın veya olay araştırması amacıyla aktif vaka bulma çalışmaları dahil Müdürlük tarafından halk sağlığı problemi olduğu belirlenen durumlarda analiz ücreti talep edilmemelidir.
Özel istek numuneleri, izleme periyodu dışında belediyelerin, okulların, kamu kurum ve kuruluşlarının veya şahısların numunelerini kapsamaktadır. Dolayısıyla numuneyi getiren kişi, kurum veya kuruluş suyun arıtımda koagülant olarak demirli bir bileşik mi yoksa alüminyumlu bir bileşik mi kullanıldığını bilemeyeceğinden pakette her iki parametreye de yer verilmiştir.
29/04/2017 tarihli ve 30052 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 690 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 23. Maddesi ile; 11/06/2010 tarihli 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun Sularla ilgili Hükümler başlıklı 27. Maddesine “Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının birliklerince talep edilen içme ve kullanma sularına ilişkin analizler ilgili mevzuatına göre Sağlık Bakanlığına bağlı laboratuvarlarda ücretsiz olarak yapılır.” cümlesi eklenmiştir.
Buna göre;
1- İlinizde içme kullanma suyunu şehir şebekesinden temin eden ve izleme noktası belirlenmiş askeri birlikler için su analiz ücreti faturalandırma işlemi Belediye yapılacaktır.
2- Mülga Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun 13/06/2017 tarihli ve 19020089-115.99 E.3580 sayılı yazısında da belirtildiği üzere;
Şehir şebeke sistemine dâhil olmayıp, içme kullanma suyu ihtiyacını kendi kaynağından sağlayan askeri birliklere ait içme kullanma suyu şebekelerinde dış şebekede dâhil olmak üzere bütün şebeke sistemini ve yaşayan nüfusu temsil edecek şekilde izleme noktaları belirlenmek sureti ile izleme faaliyetlerinin yürütülmesi ve yapılan izleme faaliyetleri sırasında alınan su numunesi analizlerine ait faturalar KHK gereğince hiçbir yere fatura edilmeyecektir.
Yönetmelikler bu parametrelerin sahada (numunenin alındığı yerde) yapılacağını açık bir şekilde hükmettiğinden laboratuvar ortamında bu parametreler çalışılmayacaktır. Bu analizlerin yerinde (sahada) numuneyi alan kişilerce yapılması gerekmektedir.
Laboratuvarlar değerlendirmelerinde “parametre uygun ise uygun olarak, uygun değilse uygun değil” olarak raporlayacaklardır. Çevre Sağlığı Şube Müdürlükleri uygunsuzluk varsa bu uygunsuzları Kurumumuzun 21/10/2016 tarihli ve 19020089/115.02.99 E.6913 sayılı yazısına göre değerlendireceklerdir.
Analiz raporlarının e-imza ile imzalanması esas olup e-imza kanunen ıslak imza yerine geçmektedir. LBYS de rapor tanziminde analistler ve birim sorumluları hali hazırda olduğu gibi sistem üzerinden onaylarını yapacaklar, laboratuvar sorumlusu ise e-imza ile raporları imzalayacaktır. Raporların müşteri nüshasında sadece laboratuvar sorumlusu ile birim sorumlularının ismi bulunacaktır.
Halk Sağlığı Laboratuvarlarında tanzim edilen tüm analiz raporları LBYS üzerinde yapılmakta olup e-imza kullanan laboratuvar sorumluları raporları e-imza ile imzalamakta, olmayanlar ise ıslak imza atarak ilgili birimlere raporlarını göndermektedir.
Bilindiği üzere, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununda yer alan “Güvenli elektronik imza” ile imzalanan tüm evraklar ıslak imza ile aynı olup, aynı hukuki sorumluluğa sahiptir.
Bu itibarla, e-imza ile imzalanmış analiz raporlarını tekrar bastırıp arşivlemeye gerek yoktur. Dolayısıyla sadece CD/DV, harici disk, flaş bellek vb. bilgi depolama alanlarında belirli bir plana göre depolanarak arşivlenmesi yeterli bulunmaktadır.
Bilindiği üzere, 2018 yılı fiyat kitapçığında numune kap ücreti çıkartılmıştı. Ancak Çevre Sağlığı Dairesi Başkanlığı tarafından 2019 yılı fiyat kitapçığının 138.sayfasına 180.870 kodu ile tekrar “Su numunesi kabı” (Özel istek statüsündeki her bir numune için) ücreti konulmuştur.
Bununla birlikte, numune alma ve yerinde analiz yapma hizmetleri de Çevre Sağlığı Biriminin görev yetki ve sorumluluğunda bulunduğundan Halk Sağlığı Laboratuvarları müşterilerden numune alma hizmet ücreti talep edilmeyecektir.
Ancak; laboratuvardan müşterinin talebi üzerine verilecek numune kabından eskiden olduğu gibi ücreti istenmeyecek ve ücretsiz olarak verilmeye devam edilecektir.
Sonuç olarak; gerek numune kap ücreti gerekse de numune alma hizmet ücretini Çevre Sağlığı Birimi kişi yada kurumlara fatura edemiyorsa; tutanağında belirtilmek koşuluyla alınması gereken ücretler ve kodlar belirtilerek LBYS sistemi üzerinden fatura edilebilecektir.
Halk Sağlığı Laboratuvarlarında sularda ruhsat, denetim izleme, kontrol izleme ve piyasa gözetimi-denetimi ve diğer çalışmalar için numune kabul kriterleri Mülga THSK Halk Sağlığı Laboratuvarları Daire Başkanlığının 17/05/2016 tarihli ve 62665021-23248055-116/01.03-E.57882 sayılı yazısında belirtilen kriterleri esas alarak her laboratuvar kendi iç prosedürünü hazırlamalı ve buna göre kabul etmelidir.
Banka ve Şubesi : Türkiye Halk Bankası Kurumsal Şubesi
İBAN NO : TR 7000 0120 0945 2000 0500 0041
Vergi No : 8790639323 (Dikimevi Vergi Dairesi)
http://www.laboratuvar.saglik.gov.tr/TR,4344/tibbi-laboratuvarlarin-ruhsatlandirilmasinda-kullanilacak-formlar-ve-kilavuzlar-yayinlandi.html
Mülga Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Döner Sermaye Yönetimi Daire Başkanlığının “ Piyasa Gözetimi ve Denetimi“ konulu 81 İl Valiliğine gönderdiği 09/10/2016 tarihli ve 88701720/622.02- E.2427 sayılı yazısı gereğince; PGD kapsamında piyasadan alınan ambalajlı sularda; analiz sonucu “uygun” ise işletme gideri olarak değerlendirilip faturalandırma yapılmaması, analiz sonucu “uygun değilse” analiz ücretinin ilgili firmaya fatura edilmesi gerekmektedir.
Laboratuvara analiz için gönderilecek olan su numunelerine ilişkin detaylı bilgiye ana sayfamızda yer alan “Rehberler” bölümündeki “Su Numunesi Kabul Kriterleri” başlığından ulaşabilirsiniz.
Su kalitesi ölçüm ve izlenmesinde Gösterge Mikroorganizmalar büyük önem taşımaktadır. Bunlar sırasıyla; toplam koliform, fekal koliform, E.coli, Enterokok, Sülfit indirgeyen anaerob bakteri (Clostridia) sporları, Pseudomonas aeruginosa ve toplam koloni (jerm) sayısıdır.
Koliform bakteriler insan ve hayvan bağırsağında bulunabileceği gibi çevresel ortamda da bulunabilir ve potansiyel fekal kirliliği gösterir. Koliform bakterilerin varlığının yorumlanması daha zor olabilir, çünkü toprakta ve yüzey sularında yaşayan ve bağırsak kökenli olmayan koliform bakteriler de vardır.
Çoğu zaman Koliform bakterilerin varlığı dışkı kaynaklı kirlenmenin bir kanıtı değildir ve arıtma işlemindeki veya suyun dağıtım sistemine girişindeki bir sorunun göstergesi olabilir.
Fekal koliformlar ve E. coli ise sadece insan ve hayvan bağırsağında bulunur ve sularda insan ve hayvan orijinli kirliliğin doğrulanması için gereklidir.
Termotoleran koliform ve E. coli yeni meydana gelen fekal kirliliğin göstergesidir.
Enterokoklar hayvan ve insanların bağırsağında bulunur ve suda üremezler. Klorlama ve çevresel şartlara E. coli’ den daha dirençlidirler ve daha uzun yaşarlar. Enterokoklar uzun zaman önce oluşmuş fekal kirliliğin göstergesidir.
Yüzey suları gibi çevresel sularda, geniş bir dağılıma sahip olan Clostridium türlerinin pek çoğu bulunabilir. C. perfringens en önemli sülfit indirgeyen Clostridium cinsi bakteridir ve insan ve hayvan dışkısında doğal olarak bulunur.
P. aeruginosa’nın su içerisinde üremesi suyun koku, tat, bulanıklık ve renk gibi kalite özelliklerini etkiler. Bağışıklığı düşük kişilerde fırsatçı enfeksiyonlara sebep olur. Özellikle içme suları, şişelenmiş sular, yüzme havuzları ve hastanelerde kullanılan sularda araştırılır. Fekal kirliliğin göstergesi olarak kullanılamaz.
Toplam koloni (jerm) sayısı, sudaki mikroorganizmaların (bakteri, maya ve küfleri) basit kültür metodu ile araştırılması işlemidir. Koloni sayımları tek başına doğrudan sağlık riski ile ilişkili değildir. Koloni sayımlarının anlamı uzun dönem izlemede, beklenen değerlerin değişiminin saptanmasına dayanır.
Laboratuvara test/analiz için gönderilen numune özellikleri, numune miktarı, analiz süreleri v.b. ile ilgili detaylı bilgiye HSGM/ Fiyat Tarifeleri Ve Analiz Bilgileri Rehberi-Biyosidal Ürünlere Yönelik Analizler bölümünden ulaşabilirsiniz.
Sağlık Mahallesi Adnan Saygun Cad. No:55,
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, B Blok 06100 Sıhhiye/ Çankaya/ Ankara
İllerden gelen personel (mikrobiyoloji uzmanı, biyokimya uzmanı, kimyager ve biyolog vb. ) talepleri Planlama ve Koordinasyon Birimi tarafından toplanarak laboratuvarların iş yükü hesabı ve standart kadro dikkate alınarak değerlendirilmekte ve Atama Daire Başkanlığına bildirilmektedir.
Devlet Hizmeti Yükümlülüğü, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği, Eş Durumu vb. atamalara göre tayinler yapılmaktadır.
Denetimlerde L1 Laboratuvarlarının uyması gereken kurallar ve kullanılacak formlar Halk Sağlığı Laboratuvarları Denetim Rehberinde (F54/TGHSLDB/00) belirtilmektedir. İlgili 
denetim rehberine ulaşılabilir.
L1 ve L2 HSL’lerin denetimleri için ayrı kontrol formu düzenlenmiştir (F50/TGHSLDB/00, F51/TGHSLDB/00).
Denetimlerde kullanılan formların nasıl doldurulacağı Halk Sağlığı Laboratuvarları Denetim Rehberinde detaylı olarak belirtilmiştir.
Uygunsuzluk Faaliyet Bildirim Formu (F48/TGHSLDB/00) kullanılmaktadır. Form iki sayfadan oluşmaktadır. İlk sayfada uygunsuzluklar belirtilmekte, ikinci sayfada uygunsuzluklar kapatılmaktadır.
Uygunsuzluklar giderilip kapatıldıktan sonra L1 HSL’ ler plan dahilinde denetleyeceği bütün illeri tamamladığında Uygunsuzluk Faaliyet Bildirim Formunun bir nüshası laboratuvar sorumlusuna, bir nüshası denetleyen laboratuvara ve bir nüshası da Daire Başkanlığımıza gönderilir.
Laboratuvarların planlaması yapılırken ofis alanları, laboratuvar çalışma alanları, sosyal alan, kimyasal vb depolar, yemekhane, toplantı salonu, numune kabul ve benzeri tasarım kriterlerini içeren rehberdir. Laboratuvarlar kurulurken ilgili yönetmeliklere ve rehbere uyulmalıdır.
Her yıl Planlama ve Koordinasyon Biriminden gelen HSL Genel Bilgi Formunda Talep Edilen Eğitimler bölümünü doldurarak Başkanlığımız tarafından verilen eğitimler için talepte bulunabilirsiniz.
Yıl içerisinde sonradan ihtiyaç duyulan eğitimler için Halk Sağlığı Laboratuvar Sorumlusu Daire Başkanlığımıza mail yoluyla talepte bulunabilir.
Kurumumuz politikaları ve ilgili yönetmelik gereği L1 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarlarının, TS EN ISO/IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar” Standardı’ na göre akredite olmaları gerekmektedir.
L2 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarlarında ise genel kalite altyapısının kurulması ve kalite dokümantasyonunun oluşturulması istenmektedir.
Yönetmelik için tıklayınız.