Gelişimsel Kalça Displazisi (GKD) kalça ekleminin stabil olmayışından, tam çıkığa kadar çok farklı şekillerde karşılaşılabilen bir ortopedik sorundur. Bu klinik durumla ilgili bilimsel çevrelerin üzerinde fikir birliğine vardığı konu, GKD’nin çok büyük bir bölümünün erken tanı ile olgunun ilerideki hayatına olumsuz hiçbir etkisi kalmayacak şekilde, tam olarak tedavi edilebildiğidir. Çeşitli yayınlarda yeni doğan döneminde kalça displazisi görülme sıklığı 1/100, tam çıkıklı çocuk görülme sıklığı da 1/1000 olarak bildirilmektedir. GKD’nin Türkiye’deki görülme sıklığının 1000 canlı doğumda yaklaşık 5 ile 15 arasında olduğu öngörülmektedir. Bu da ülkemizde her yıl tedavi edilmediği takdirde sakat kalma olasılığı olan yaklaşık 14-18 bin yenidoğan ile karşılaşıldığı anlamına gelmektedir. GKD kızlarda yaklaşık 4 ile 8 misli daha fazla görülmektedir. Uygun tedavi edilmediğinde GKD’li bireyler toplumda toplam sağlıklı yaşam günü ortalamasının düşmesine, sosyal güvenlik kurumu yükünün artmasına ve ciddi iş gücü kayıplarına neden olmaktadır.
Bakanlığımızın öncelikleri arasında yer alan KD erken tanı ve tedavi programı çalışmaları, Çocuk Ortopedisi Derneği ile işbirliğinde 2010 yılında başlatılmış ve sahada uygulayıcı olacak aile hekimlerine eğitim verilmiştir. 2013 yılında Radyoloji uzmanlık derneğinin de programa katılması ile illerde tüm ortopedi ve radyoloji uzmanları ile aile hekimlerinin güncelleme eğitimlerini yapmışlardır.
Programın temel amacı; yenidoğan döneminde (3-4 hafta) tüm bebeklerin kalça çıkığı açısından muayenelerinin yapılması, pozitif muayene bulgusu ya da risk faktörlerinden herhangi birinin varlığı durumunda ileri tetkik ve muayene için ortopedi kliniğine sevk edilmesi, bu grubun hayatlarının ilk 3-6 haftasında GKD açısından kalça USG ile değerlendirilmesi, tedavi gerektiren olgularda erken ve uygun tedavilerinin başlatılması, kalça çıkığı için yapılacak cerrahi tedavi sayısı ve muhtemel komplikasyonların en aza indirilmesidir.
Akış şeması için 
tıklayınız
Sevk formu için tıklayınız
GKD Rehberi için tıklayınız
Çocuklarda yapılacak göz taramaları ile tanınabilen hastalıkların başında şaşılık, refraksiyon kusurları (sıklıkla hipermetropik izoametropi ve anizometropi şeklindeki) veya katarakt ya da korneal skar gibi deprivasyona yol açan bazı durumlara bağlı olarak gelişebilen ampliyopi gelmektedir. Ampliyopi yalnızca gelişmekte olan vizüel sistemi etkilediğinden, çocukların ampliyopiye en hassas olduğu dönem, 2 veya 3. yaşlar olup, bu hassasiyet, vizüel sistemin maturasyonunun tamamlandığı zamana veya 7. yaşa kadar azalarak devam etmektedir.
Bu nedenle çocuklar; saşılık, ambliyopi, kırma kusuru, katarakt, glokom, retinoblastom açısından değerlendirilmelidir. Görmenin normal gelişimini engelleyecek risk etmenlerini saptamak ve yetersiz görmesi olan olguları erken dönemde tanımak ve sağaltımlarını sağlamaktır.
2015 yılında başlanan program kapsamında 36-48 aylık çocuklara aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimi tarafından kırmızı refle testi yapılır ve aile sağlığı elemanlarınca “Lea Sembol Testi” ile ilgili ailelere eğitim verilir. ASE tarafından, annesinin kucağında, tek göz kapatılarak, 3 metre mesafeden “Lea Sembol Testi” ile görme keskinliği testi uygulanır. Teste uyum göstermeyen çocuklar, aileleri tarafından evde “Lea Sembol Testi” çalıştırılarak tekrar test için 1 hafta içinde ASM’ye çağrılır. Değerlendirmede sorun saptanan çocuklar göz hastalıkları uzmanlarına sevk edilir.
Bakanlığımız tarafından alımı gerçekleştirilen LEA Sembol Testleri ve programın uygulanması sırasında kullanılacak Görme Taraması Rehberleri AHB sayısınca illere gönderilmiş ve AHB’lerin eğitimleri sağlanmıştır.
Akış şeması için tıklayınız
Ulusal Görme Taraması Rehberi için tıklayınız
2008 yılından bu yana 81 ilimizde uygulanmakta olan Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama Programına 2015 yılı sonunda Okul Çağı Çocuklarda İşitme Tarama Programı eklenmiş olup halen 81 ilde ilköğretim 1. Sınıflara yönelik tarama programı devam etmektedir.
İşitme sadece bebeklik döneminde değil çocukluk döneminin her evresinde büyük bir öneme sahiptir. İşitme kayıpları enfeksiyonlar, travmalar ve progresif işitme kaybı yapan genetik hastalıklara bağlı olarak doğum sonrası dönemde de ortaya çıkabilmektedir. İşitme eğitim ve iletişim için en önemli bileşendir. Okul döneminde daha da önemli hale gelmektedir. Kalıcı işitme kaybı yaygınlığının okul-yaşı nüfusta binde dokuza yükseldiği bildirilmektedir. Bir ya da her iki kulakta kalıcı ya da geçici işitme kaybı okul-yaşı çocukların % 14 ten fazlasını (yedide bir) etkilemektedir. Tek taraflı işitme kayıplarında bile sınıf tekrar oranı %37 olarak bildirilmektedir. İşitme kaybı dikkat, öğrenme ve sosyal işlevlerdeki sıkıntıları artırmaktadır. Çocuklardaki işitme kaybı yaygınlığı eğer gerekli tıbbi ve eğitim desteği sağlanamazsa okul başarısını olumsuz yönde etkileyerek önemli ekonomik kayıplara sebep olmaktadır.
Dünyanın pek çok ülkesinde okul taramaları içerisinde; ulusal işitme taraması programları da yer almaktadır. Ülkemizde de işitme taraması, 81 ilimizde, ilköğretimin 1. yılında, bilim komisyonu tarafından belirlenen protokoller çerçevesinde okul ortamında, işitme taraması konusunda eğitimli TSM ya da SHM’de görevli sağlık personeli tarafından, Genel Müdürlüğümüz ve İl Sağlık Müdürlükleri tarafından temin edilen 1305 tarama odyometri cihazı kullanılarak sahada uygulanmaktadır.
Tarama sonucunda işitme kaybı şüphesi olana çocuklar, ildeki kulak burun boğaz uzmanlarına sevk edilmektedir. Daha ileri tetkik ve tedavi gerektiren olgular ise kulak burun boğaz uzmanları tarafından, Yenidoğan İşitme Tarama Programında da üst basamak olan referans merkezlere yönlendirilmektedir. Referans merkezler; 2014/27 sayılı Yenidoğan İşitme Tarama Programı Genelgesi ve eklerinde yer alan koşulları sağlayan ve Genel Müdürlüğümüz tarafından onaylanan, 3. basamak sağlık kuruluşlarıdır.
Amacımız; geleceğimiz olan çocuklarımızın, tarama testleri ile erken dönemde saptanan ve tedavi edilebilen hastalıklar konusunda erken müdahalelerinin yapılarak yaşıtları sağlıklı çocuklarla eşit koşullarda yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak ve sağlıklı bir nesil oluşturabilmektir.
_________________________________________________________________________________________________________
Akış şeması için tıklayınız
Cihaza göre sıralanmış güncel OÇİTP onam formu ve değerlendirme soruları için (Türkçe) tıklayınız
Cihaza göre sıralanmış güncel OÇİTP onam formu ve değerlendirme soruları için (Arapça) tıklayınız
________________________________________________________________________________________________________
Güncel Referans Merkez listesi için tıklayınız
_________________________________________________________________________________________________________
Tarama Odyometre Cihazının Güncellemeye Hazırlanması Videosu için 
tıklayınız
Tarama Odyometre Cihazının Güncelleme Videosu için tıklayınız
Tarama Odyometre Cihazının Güncel Yazılımı için 
tıklayınız
Güncel MDS_resonance masaüstü uygulaması yazılımı V.3.03.0005 için tıklayınız
MDS Kurulum videosu için tıklayınız
MDS Veri Gönderimi Videosu için tıklayınız
MDS Yedekleme Videosu için tıklayınız
Okul çağı çocuklarında görme kusurları sık rastlanan ve okul başarısını olumsuz etkileyen etmenlerin başında gelmektedir. Okul çağı çocuklarda da okul öncesi gruptakine benzer olarak kırma kusuru, ambliyopi, şaşılık en sık görülen nedenlerdendir.
Diğer ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde de Görme Taraması Programına ilköğretim 1. sınıfların da eklenmesi, ilköğretim 1. sınıftan sonra oluşabilecek görme ile ilgili sorunların çocuk ve aile tarafından kolay fark edilmesi ve yönetilmesi, diğer ülke uygulamalarında da benzer nedenlerle daha büyük yaştaki çocuk ve gençlerde tarama programının gerekli olmadığı görüşünün hâkim olması sebebiyle, öncelikli olarak ilkokul 1. sınıflara görme taramasının yapılmasına karar verilmiştir.
0-3 ay ve 36-48 ay görme taramalarında olduğu gibi programın okul çağı aşamasının da aile hekimliklerinde, aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanları tarafından, halen ellerinde mevcut olan ve diğer taramalarda da kullandıkları LEA Sembol Testi ve erişkin göz muayenelerinde de kullanılan Snellen Eşeli ile taramaların yapılması öngörülmüştür.
Okul çağı için tarama rehberi ve algoritmalar hazırlanmış, program Eylül 2018’de ilköğretim 1. sınıf öğrencilerine görme taraması başlatılmıştır.
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN GÖRME SORUNLARI
|
Görme Sorunları |
>6 ay - <6 yaş (%) |
>6 yaş - <18 yaş (%) |
|
Hipermetropi |
33 |
23 |
|
Astigmatizm |
22,5 |
22,5 |
|
Miyopi |
9.4 |
20.2 |
|
Nonstrabismic Binoküler Bozukluklar |
5.0 |
16.3 |
|
Şaşılık |
21.1 |
10.0 |
|
Göz Tembelliği |
7,9 |
7,8 |
|
Akamodasyon Bozuklukları |
1.0 |
6.0 |
|
Periferik Retinal Anarmollikler |
0.5 |
2 |
Akış şeması için tıklayınız
Ulusal Görme Taraması Rehberi için tıklayınız